Yaponiyaning Wabi-Sabi hayot tarzi
Nomukammal dunyoda go‘zallik va baxt
Wabi-Sabi yapon falsafasi go‘zallikni nomukammallik, o‘zgaruvchanlik va tugallanmaganlikda ko‘rishni o‘rgatadi. U hayotning har bir lahzasini qadrlashni va tabiiy soddalik jozibasini topishga undaydi. Barcha lifestyle-trendlar orasida aynan Wabi-Sabi eng poetik va nafisidek g‘o‘yo. Uni chuqur o‘rganish yoki tushunishga harakat qilish shart emas – faqat his qilish kifoya.
Wabi atamasi soddalik, kamtarlik va yolg‘izlik, shuningdek, tabiat bilan uyg‘unlikni anglatadi. U o‘zida ideallikka intilmasdan, hayotni qanday bo‘lsa, shundayligicha qabul qilish g‘oyasini aks ettiradi. Sabi esa davr jozibasini va qarilik go‘zalligini, yillar bilan belgilangan narsalarda estetikani ko‘ra olish qobiliyatini o‘zida mujassamlashtiradi. Bu dunyoqarash hatto so‘lib borayotgan gul yoki yorilib ketgan yuzada ham go‘zallikni ko‘rish imkonini beradi.
XIV asrda, ko‘plab yaponlar uchun zohidlik majburiy haqiqatga aylanganida, qashshoqlik ma’naviy yuksalish yo‘li sifatida qabul qilina boshlandi. Oddiylik poetik ohang kasb etdi va uning nozikligini birinchi bo‘lib choy marosimlari ustasi Murat Syuko payqadi. U qimmatbaho chinni idishlar o‘rniga mahalliy hunarmandlar yasagan oddiy kosalardan foydalanishni ma’qul ko‘rdi.
Oradan yuz yil o‘tgach, uning ishini usta Sen-no Riku davom ettirib, choy marosimini minimalizm va onglilikni madaniyat darajasiga olib chiqdi. Ammo tashqi oddiylik zamirida lahzaga chuqur e’tibor qaratish, harakatlar ravonligi va zohidona go‘zallik yashiringan edi.
Yapon fenomeni hayotingizni uyg‘unlik bilan to‘ldirish uchun kichik narsadan quvonch topishni, go‘zallikni o‘zgarmas va oddiy narsada ko‘rishni o‘rgatadi. Har bir narsa o‘zicha muhim, chunki ularga har kim o‘zi ma’no beradi.
Bu tamoyil qiziqarli psixologik qonuniyatni ochib beradi: odamlar idealga intilsa-da, bizning e’tiborimizni ko‘pincha kamchiliklar va kichik nuqsonlar jalb qiladi. Wabi-Sabi bu idrokni mutlaq darajaga ko‘taradi, nomukammallikda o‘ziga xos joziba topadi.
Zamonaviy dunyoda Wabi-Sabi falsafasi alohida ahamiyat kasb etmoqda. U ekologiya, minimalizm, tabiiylik va ongli iste’molning dolzarb tendensiyalari bilan hamohangdir. Ehtimol, hozir sekinlashish, hayotingizga biroz “sokin go‘zallik”ni kiritish va o‘zgarishlarni yil fasllari almashinuvi kabi tabiiy va xotirjam qabul qilishni o‘rganishning eng yaxshi vaqtidir. Baxt va uyg‘unlik mukammallik ortidan quvishda emas, balki bizni o‘rab turgan narsalarni sezish va qabul qilish qobiliyatida.