Kosmetikadagi silikonlar: teri uchun yashirin tahdid

Silikonlar kremlardan tortib sochlarni parvarishlash vositalarigacha bo‘lgan ko‘plab kosmetik mahsulotlar tarkibiga mustahkam kiritilgan. Ular teksturalarga yengillik beradi, namlanish illyuziyasini yaratadi va tashqi omillardan himoya qiladi. Ammo bu sintetik komponentlarga ko‘r-ko‘rona ishonsa bo‘ladimi? Ularning zarari nimada ekanligini va nima uchun ushbu moddalar mavjud bo‘lmagan vositalarni tanlash kerakligini ko‘rib chiqamiz. 

Silikonlar nima?

Silikonlar — bu kremniy asosidagi sintetik polimerlar bo‘lib, ularning tarkibiy qismlari kosmetik mahsulotlarga surtilishining osonligi, ipakdek tuzilish va egiluvchanlik kabi xususiyatlarni beradi. Biroq, tashqi afzalliklar ortida ularning potensial xavfi yashiringan.

Silikonlarning bir nechta turlari mavjud bo‘lib, ular ko‘pincha kosmetik mahsulotlarda uchraydi:

1. Dimetikon (Dimethicone) — eng mashhur silikon turlaridan biri. U terida suv o‘tkazmaydigan mayin qatlam hosil qiladi, bu esa silliqlik hissini yaratadi, lekin shu bilan birga havo kirishini bloklaydi va moddalar almashinuvini qiyinlashtiradi.
2.  Siklopentasiloksan (Cyclopentasiloxane) — ko‘pincha qarishga qarshi kosmetikada ajinlarni tekislash effektini yaratish uchun ishlatiladi. Shu bilan birga, u teri hujayralarining tabiiy yangilanish jarayonini buzishi mumkin.
3.  Feniltrimetikon (Phenyl Trimethicone) — soch vositalarida yorqinlik va silliqlik berish       uchun ishlatiladi, lekin muntazam qo‘llanilganda sochlarni og‘irlashtiradi va ularni mo‘rtlashtirishi mumkin.

Silikonlarning zarari nimada?

Poralarning berkilishi.  Silikonlar teri yuzasida o‘tkazuvchanlikka to‘siq bo‘luvchi plyonka hosil qiladi, bu esa sebumning normal ajralishiga halaqit beradi va ifloslanishni o‘zida olib qoladi. Yopilgan poralar natijasida  yallig‘lanish, qizamiq va teri bilan bog‘liq boshqa muammolar yuzaga keladi

Terining qurib qolishi. Ko‘pincha silikonli vositalar qo‘llanilganidan keyin paydo bo‘ladigan namlanish effektiga qaramay, bu xomxayoldir. Silikonlar namni o‘tkazmaydi, bu esa terining suv balansini buzadi. Asta-sekin teri quruq va xira bo‘lib qoladi.

Hujayralar yangilanishining buzilishi. Terining tabiiy yangilanish jarayoni taxminan 28 kun davom etadi, bu davrda eski hujayralar po‘st tashlaydi va yangi hujayralar hosil bo‘ladi. Silikon plyonkasi terining normal nafas olishiga yo‘l qo‘ymay, bu jarayonni sekinlashtiradi. Natijada, erta qarish, pigmentatsiya va ajinlar paydo bo‘lish xavfi ortadi.

Organizmda to‘planish. Siklometikon kabi ba’zi turdagi silikonlar organizmdan to‘liq chiqmaydi va uzoq muddatli salbiy ta’sirni keltirib chiqarishi mumkin. Tadqiqotlar hali davom etayotgan bo‘lsa-da, hozirning o‘zidayoq ko‘plab mutaxassislar ushbu komponentlarga ega mahsulotlarni ishlatishda ehtiyot bo‘lishga chaqirmoqda.

Sochlarga ta’sir. Soch uchun silikonli vositalar silliqlik va yaltiroqlik effektini yaratadi, ammo vaqt o‘tishi bilan sochlar xira va mo‘rt bo‘lib qoladi. Silikonlar sochlarni og‘irlashtiradi, ularni ozuqa moddalariga kamroq moyil qiladi va bosh terisiga ham salbiy ta’sir qilishi mumkin.

Foto: Freepik

Teri va sochlarni qanday himoya qilish mumkin?

Agar siz teringiz va sochingiz salomatligini saqlashni istasangiz, tabiiy moddalardan iborat kosmetikani afzal ko‘ring. Shi, jojoba, aloe vera moylari va boshqa tabiiy komponentlar nafaqat terini chuqur oziqlantiradi va namlaydi, balki uning normal faoliyatiga ta’sir qiladigan xavfli to‘siqlarni ham yaratmaydi. So‘nggi yillarda ko‘plab brendlar organik tarkibiy elementlarni afzal ko‘rmoqda. Elle O‘zbekiston tahririyati ular orasidan eng mashhur va maqbullarini tanlab oldi.

ILIA BEAUTY: Brend biofaol ingredientlarga ega organik kosmetikani taklif qiladi va ftalatlar, sulfatlar va parabenlarsiz tarkiblarning tozaligiga e’tibor qaratadi. ILIA, shuningdek, o‘zining yorqin ko‘rinishi bilan mashhur bo‘lgan marvaridlar lab to'plami kabi ekologik qadoqlash va mahsulotlar bilan ham e’tiborni tortadi.

TOWER 28: Efir moylari va qo‘zg‘atuvchilarsiz, gipoallergen, dermatologik sinovdan o‘tgan formulalar bilan sezgir teri uchun qo‘llaniladigan brend. Uning mahsulotlari, masalan, Sunny Days (rangli SPF), xavfsiz parvarish qiladi va barcha teri turlariga mos keladi.

MILK MAKEUP: Parabenlar, sulfatlar va talkdan tashqari innovatsiyalar hamda xavfsiz formulalarga urg‘u beradigan vegan brendi. Hydro Grip Primer kabi mashhur mahsulotlar o‘zining ko‘p funksiyaliligi va davomiy effekti bilan foydalanuvchilarni jalb qiladi.