Ramazon oyida qanday ovqatlanish kerak?

Ramazon - ma’naviy poklanish, o‘z-o‘zini nazorat qilish va birlashish vaqti. Bu vaqtda to‘g‘ri ovqatlanish va sifatli dam olishga alohida e’tibor berish lozim. Tetik bo‘lib, suvsizlanishdan saqlanish uchun iftor va saharlik orasidagi ovqatlanishni qanday muvozanatlashtirish kerak? Qaysi oziq-ovqatlar kun davomida kuch-quvvatni saqlab turishga yordam beradi? Bu haqda 9 yillik tajribaga ega sertifikatlangan nutritsionist va "BeFit" fitnes majmuasining ovqatlanish bo‘yicha eksperti Olesya Shustova so‘zlab berdi.

Musulmonlarning Ramazon oyidagi ro‘zasi tong otgandan to kun botguncha ovqatlanish, suv ichish, chekish va jinsiy aloqadan butunlay tiyilishdan iborat. Ro‘za jiddiy kasalliklarga chalingan odamlar, safardagilar, homilador va emizikli ayollar, bolalar hamda boshqa ayrim toifalardan tashqari, barcha voyaga yetgan musulmonlar uchun farz hisoblanadi.

Ro‘zador kishining kuni tong saharlikdan boshlanadi, bu uning tanasiga kechgacha bardosh berishiga yordam beradi. Ro‘za kechki iftor bilan yakunlanadi. Iftor an’anaviy ravishda xurmo va suv iste’mol qilish bilan boshlanib, keyin to‘liq kechki ovqat bilan davom etadi.

Foto: Alexey Nasennikov

Ro‘za tutganda tanaga nimalar bo‘ladi?

Ro‘za nafaqat ma’naviy amaliyot, balki tanani sog‘lomlashtiruvchi kuchli vositadir. Aqliy va ruhiy holatga erishishdan oldin, jismoniy holatdan boshlash muhim, chunki aynan tana aqliy holatga yo‘l ko‘rsatuvchi hisoblanadi. Ro‘za tutish orqali organizmni tozalash ovqat hazm qilish tizimiga tushadigan yukni yengillashtiradi, stress darajasini pasaytiradi va immunitetni mustahkamlaydi.

Tadqiqotlar shuni tasdiqlaydiki, och qolish hujayralarning yosharishiga va organizmning yangilanishiga ko‘maklashadi. Ko‘pchilik odamlarning ovqatlanish tartibi nosog‘lom taomlar bilan to‘lib-toshgan bugungi dunyoda ro‘za jigar va ovqat hazm qilish a’zolariga tushadigan yukni kamaytiradigan tabiiy tozalanish vositasiga aylanmoqda.

Bundan tashqari, ovqatni cheklash irodani mustahkamlaydi va insonga o‘z tanasiga ongli munosabatda bo‘lishni o‘rgatadi. Islomda ro‘za nafaqat Ramazonda, balki yil davomida ham tutiladi - masalan, haftada bir marta. Bunday yondashuv nafaqat salomatlikni saqlashga, balki jismoniy, aqliy va ruhiy uyg‘unlikni ta’minlashga yordam beradi.

Organizmni ro‘zaga qanday tayyorlash kerak?

Men shaxsan Ramazon oyiga tayyorgarlik ko‘rish zarur deb hisoblayman, chunki to‘satdan ro‘zaga o‘tish tanaga katta zo‘riqish bo‘lishi mumkin. Bunday yondashuv organizmning osonroq moslashishiga va ro‘za davrida sog‘liqni saqlashga yordam beradi.

Ramazon boshlanishidan bir necha kun oldin yengil va muvozanatli ovqatlanishga o‘tish maqsadga muvofiq: oson hazm bo‘ladigan oqsillar, foydali yog‘lar, ko‘proq suv ichish kerak. Tez tayyorlanadigan ovqatlar, yarim tayyor mahsulotlardan voz kechish, shuningdek qahva va shakar iste’molini asta-sekin kamaytirish lozim. Biroq bularning barchasi har bir kishining o‘ziga xos xususiyatlariga bog‘liq.

Fotо: Instagram / befitsalateria.uz

Ro‘za paytida sog‘liqqa zarar yetkazmasdan qanday ovqatlanish mumkin?

Ro‘za paytida nafaqat nima yeyayotganimiz, balki qanday yeyayotganimiz ham muhim. Sunnatga ko‘ra, ovqatlanishni niyat bilan boshlash lozim — tanaga g‘amxo‘rlik qilish va savob ishlar uchun kuch to‘plash maqsadida. Ovqatni shoshilmay, ongli ravishda, ne’matga shukronalik bildirgan holda va taomlanish odobiga rioya qilgan holda iste’mol qilish kerak.

Ramazonda ovqatlanishning asosiy tamoyillari:

● Eng avvalo suv. Saharlik va iftorlikni ikki stakan suv bilan boshlang, shu davr mobaynida kichik qultumlar bilan iching, boshqa ichimliklarni limon qo‘shish mumkin bo‘lgan suv bilan almashtiring.
● To‘yimli saharlik. Ratsionga murakkab uglevodlar (grechka, suli, bulgur), kletchatka (sabzavotlar, mevalar, ko‘katlar), foydali yog‘lar va oqsillarni qo‘shing. Xurmo, banan, quruq mevalar, yog‘li non, tvorog, tuxum yoki go‘sht qo‘shish foydalidir.
● Muvozanatli iftorlik. Ro‘zani ochishni iliq suv bilan boshlang, keyin yengil hazm bo‘ladigan oqsil (parranda go‘shti, baliq, yog‘siz go‘sht), sabzavotlar, ko‘katlar va donli mahsulotlar (jigarrang guruch, grechka, bulgur) iste’mol qiling.
● Zararli mahsulotlardan voz kechish. Qovurilgan, yog‘li, sho‘r (suvsizlanishning oldini olish uchun) taomlar, yarim tayyor mahsulotlar, shuningdek ishtahani oshiradigan achchiq ziravorlardan voz keching. Pishirilgan, qaynatilgan va bug‘da tayyorlangan taomlarga afzallik bering.

Iftorlikdan so‘ng, ayniqsa mashg‘ulotlardan oldin, vitaminlar va uglevodlarni to‘ldirish uchun yangi siqilgan sharbat yoki smuzi ichish foydali. Biroq, shakarni haddan tashqari iste’mol qilmaslik va qandolat mahsulotlaridan saqlanish lozim. Sportchilar oqsillar, uglevodlar va tolalarni muvozanatlashtirgan holda "to‘g‘ri taom" tamoyiliga rioya qilishlari kerak. Zarur bo‘lsa, jismoniy shaklni saqlab qolish uchun oqsilning aniq miqdorini shaxsiy tarzda hisoblash mumkin.

Ammo Ramazon oyida eng muhimi faqat tanani emas, balki ruhni ham poklashdir. Bu muqaddas oyga qanday niyatlar bilan kirayotganimizni unutmaslik muhim, chunki ro‘za - bu ruhni mustahkamlash va qalbni nurlantirishning yo‘lidir.