Ongli moda davri: nega reseyling yana urfda
Vintaj do‘konlar va ikkinchi qo‘l buyumlarni sevish uchun uch sabab
Yaqin o‘tmishda buyumlarni ikkinchi qo‘ldan sotib olish tanlov yetishmasligi yoki tejash zarurati bilan bog‘liq edi. Biroq bugun vaziyat o‘zgardi: reseyling moda madaniyatining ajralmas qismiga aylandi. Tobora ko‘proq odamlar ongli iste’molni tanlayapti, vintaj topilmalar, sekond-hendlar va buyumlardan qayta foydalanish platformalari kiyim javonining muhim qismiga aylanmoqda. Nima uchun bu trend shunchalik mashhur? Keling, ko‘rib chiqaylik!
Foto: unsplash
Birinchidan, ikkinchi qo‘ldan xarid qilish – bu ekologik tanlov. Sekond-henddan narsalar sotib olar ekansiz, nafaqat garderobingizni yangilaysiz, balki sayyoramizga ham yordam berasiz. Kiyim dunyodagi eng tez o‘suvchi chiqindi turlaridan biridir. Har yili 92 million tonnaga yaqin to‘qimachilik mahsulotlari chiqindixonalarga tashlanadi, moda brendlari esa biz tez-tez sotib olib, bir necha oydan so‘ng tashlab yuboradigan yangi kolleksiyalarni ishlab chiqarishni davom ettirmoqda. Bu nafaqat chiqindilar ko‘payishiga olib keladi, balki kiyim ishlab chiqarish va utilizatsiya qilishning barcha bosqichlarida sezilarli uglerod izi qoldiradi.
Ortiqcha iste’molni rag‘batlantiradigan fast-feyshndan farqli o‘laroq, sekond-henddan xarid qilish buyumlar umrini uzaytirishga va bu zararni kamaytirishga yordam beradi. Eski kiyimni tashlab yuborish o‘rniga unga ikkinchi imkoniyat bering va barqaror moda trendining bir qismiga aylaning.
Foto: unsplash
Ikkinchidan, bu foydali. Sekond-hend – bu nafaqat noyob narsalarni topish imkoniyati, balki tejashning ajoyib usulidir. Bu yerda tovarlar narxi yangi to‘plamlardagiga qaraganda ancha past va ko‘pincha sizga uzoq vaqt xizmat qiladigan sifatli narsalarni topish mumkin. Bu byudjetga zarar yetkazmay garderobni yangilash imkonini beradi. Shuningdek, vintaj buyumlarni sotib olish haqiqiy sarmoya kiritish imkoniyati bo‘lishi mumkin.
Noyob va xaridorgir buyumlarning narxi vaqt o‘tishi bilan sezilarli darajada oshib boradi. Masalan, 2003-yildan 2015-yilgacha ishlab chiqarilgan Louis Vuitton x Takashi Murakami to‘plamidagi sumkalar so‘nggi ikki yil ichida o‘z narxini 200 foizga oshirdi. Chanel’ning vintaj taqinchoqlari bunga yana bir misol bo‘la oladi. 1990-yillar boshida Karl Lagerfeld’ning marjonlarini 500 dollarga sotib olish mumkin bo‘lgan bo‘lsa, hozir ularning narxi 2000-2500 dollarni tashkil etadi.
Foto: unsplash
Uchinchidan, xarid qilish qiziqarli sarguzashtga aylanadi. Sekond-hendga tashrif buyurishni eski va oddiy narsalar orasida haqiqiy qimmatbaho buyumlarni qo‘lga kiritish mumkin bo‘lgan ov deb hisoblash mumkin. Vintaj ko‘ylaklar, noyob aksessuarlar yoki dizaynerlik sumkalari – xarid qilish uslubingizga o‘ziga xoslik bag‘ishlaydigan noyob topilma bo‘lishi mumkin.
Moda ishqibozlari bunday mashg‘ulotni yaxshi ko‘rishadi va o‘z topilmalarini ijtimoiy tarmoqlarda faol ravishda baham ko‘rishadi, bu esa ushbu trendni yanada mashhur qiladi. Aytgancha, Keyt Moss ko‘pincha zamonaviy garderob buyumlari bilan birga vintaj do‘konlardagi topilmalarni yoqtirishini bir necha bor ta’kidlagan.
Moda xazinalarini qayerdan qidirish mumkin
Buyumlardan qayta foydalanish madaniyati allaqachon G‘arbda xarid qilishning ajralmas qismiga aylangan. Ayniqsa, moda poytaxtlari bu bilan mashhur, ularda vintaj do‘konlari va sekond-hendlari bo‘lgan butun tumanlar mavjud. Parijdagi Le Marais yoki Londondagi Shoreditch va Brick Lane tumanlarida noyob vintaj buyumlari va dizaynerlik kiyimlari bilan do‘konlar va bozorlarni topish mumkin.
Qiziqarli fakt: Nyu-Yorkdagi ko‘plab sekond-hendlar bir paytlar mashhurlarga tegishli bo‘lgan tarixga ega narsalarni taklif qiladi va ularni sotib olib, siz moda tarixining haqiqiy bo‘lagiga ega bo‘lishingiz mumkin.
Foto: pexels
O‘zbekistonda reseyling madaniyati qanday rivojlanmoqda
O‘zbekistonga kelsak, bu yerda sekond-hend bozori endigina rivojlanmoqda, ammo oflayn-do‘konlarga ajoyib muqobillar mavjud. Masalan, xalqaro platformalar ishlatilgan dizaynerlik buyumlari bilan bo‘limlarni taklif qiladi – bu brend va original buyumlarni qadrlaydiganlar uchun ideal tanlov. Yanada arzonroq variantlarni afzal ko‘rganlar uchun esa yirik brendlardan yangilik qiziqarli yechim bo‘ladi: Zara o‘z veb-saytida eski kolleksiyalardan zamonaviy modellarni qulay narxlarda topish imkonini beruvchi kiyimlarni qayta sotish funksiyasini ishga tushirdi.
Vintaj va sekond-hend – bu barqaror iste’molga ongli qadam va global chiqindilarni kamaytirishga yordam berib, buyumlarga ikkinchi hayot bag‘ishlash imkoniyati. Ehtimol, ko‘pdan beri garderobingizda chang bosib yotgan buyum boshqa birov uchun haqiqiy topilmaga aylanar. Bu muhim harakatning bir qismi bo‘lish imkoniyatini qo‘ldan boy bermang, bu nafaqat garderobni yangilashga yordam beradi, balki dunyoni biroz yaxshiroq qiladi.
