Sekinlashtirish san’ati: Yangi yilda har bir lahzadan qanday zavqlanish bo‘yicha amaliyotlar va maslahatlar

Zamonaviy dunyoda ko‘pchiligimiz doimiy ravishda resursda bo‘lish ehtiyojiga duch kelamiz. Biz uchun doimo faol, mahsuldor bo‘lish, doimo qayergadir yugurish odatiy holga aylandi. Muvaffaqiyat ortidan quvib, Instagramdagi chiroyli suratni kuzatar ekanmiz, ba’zan tanaffus qilish kerakligini unutib qo‘yamiz.

Dunyoning tez o‘zgaruvchan harakatida biz ba’zan eng muhim narsani – o‘z his-tuyg‘ularimizni e’tibordan chetda qoldiramiz. Hech bo‘lmaganda vaqti-vaqti bilan to‘xtab, o‘z-o‘zingizdan so‘rang: “Mening ahvolim yaxshimi? Men hozir qayerdaman va endi qayerga borishni istayman?” Agar buni qilmasangiz, ishlarga sho‘ng‘ib ketishingiz va aslida siz uchun nima qadrli ekanligini unutishingiz mumkin.

Sekinlashish – bu sizga bu yerda va hozir nima bo‘layotganini tushunish uchun tanaffus qilish va nafas rostlash imkonini beruvchi jarayon. Bir necha usul va tavsiyalar mavjud bo‘lib, ular yordamida siz ongli ravishda yashashni boshlashingiz va hayotimizni boshqacha va haqiqiy baxtli qilishga yordam beradigan lahzalarni o‘tkazib yubormasligingiz mumkin.

Фото: Pexels

Mulohaza yuritish amaliyoti

Onglilikning ahamiyati haqida qadim zamonlardayoq gapirishgan. Masalan, Osiyo madaniy an’analari ko‘p jihatdan mushohada san’atiga tayanadi. Xitoyda qadimdan tabiatni kuzatish uchun maxsus yaratilgan bog‘lar mavjud bo‘lib, Yaponiyada esa hanuzgacha gullagan sakuralarni tomosha qilish hayotning ajralmas qismi hisoblanadi. Bunday amaliyotlar insonga to‘xtashga va o‘z hayotiga chetdan qarashga, shuningdek, atrofdagi tashvishlardan chalg‘ishga hamda lahzaning go‘zalligini eslab qolishga yordam beradi – axir hayot kundalik turmushda o‘zimizni o‘rab turgan oddiy yumushlardan ancha kattaroq narsa.

Hozirda bunday mushohada qilish hamma uchun qulay: muzey yoki ko‘rgazmaga tashrif buyurish, noodatiy restoranda kechki ovqat yoki hatto do‘konlar bo‘ylab sayr qilish ajoyib muqobil bo‘lishi mumkin. Bundan tashqari, siz mushohada usullarini o‘zingiz tanlashingiz mumkin. Eng muhimi, bunga yetarlicha vaqt ajrating, chunki gap sizning ruhiy farovonligingiz haqida ketmoqda.

Фото: Pexels

Kundalik yuritish

Kognitiv xulq-atvor psixologiyasida kundalik yuritish hayotning inqirozli daqiqalarida ayniqsa foydali bo‘lishi mumkin bo‘lgan voqelik bilan aloqani saqlash usullaridan biridir. Atrofda juda ko‘p voqealar sodir bo‘lganda, psixika haddan tashqari zo‘riqishi va omon qolish rejimiga o‘tishi mumkin. Bunga yo‘l qo‘ymaslikning eng yaxshi usuli – o‘z kechinmalaringiz, his-tuyg‘ularingiz va tuyg‘ularingizni qog‘ozga yozib borish. Mashhur kundalik sekinlashtirish usullaridan biri yo‘riqnomasida, masalan, har bir kun uchun 30 ta muhim mavzuni ajratib olish va shu kunga mos keladigan mavzu bo‘yicha rivojlanish/fikrlarni qayd etish taklif etiladi. Shunday qilib, yil oxirida siz yuz bergan o‘zgarishlar va erishilgan yutuqlar haqida ko‘rgazmali qo‘llanma olishingiz mumkin. Agar kundalik yuritish amaliyoti sizga yaqin bo‘lsa, Ketlin Adamsning “Kundalik o‘zingizga yo‘l sifatida” kitobidan ko‘proq qiziqarli texnikalarni topishingiz mumkin.

Фото: Pexels

Istaklar kartasi

O‘z-o‘zini anglash usuli sifatida istaklar xaritasini tuzish hozir ancha ommalashgan. Bunday xaritani yaratish, haqiqatan ham, unga ma’lum bir ma’no kiritilsa, zavq va foyda keltirishi mumkin. Bunday amaliyotlarda ko‘zlangan maqsadlarga erishish uchun yaqin kelajakda amalga oshirilishi mumkin bo‘lgan qadamlarga e’tibor qaratish muhimdir. Shuningdek, o‘zgarishlarni kuzatish va qayd etish uchun yaratilgan xaritaga oyiga kamida bir-ikki marta qaytishingiz kerak. Shunday qilib, siz qaysi istaklaringiz amalga oshganini va qaysilari siz uchun dolzarbligini yo‘qotganini aniqlay olasiz. E’tiborni o‘zingiz erishgan yutuqlar va qilgan sa’y-harakatlarga qaratish muhim; bajarilgan ish uchun o‘zingizga minnatdorchilik bildirishni unutmang.

Xobbi va ijod

Natijadan qat’iy nazar, sizga quvonch keltiradigan mashg‘ulot ongli hayotning eng muhim tarkibiy qismlaridan biridir. Ammo bu yerda shuni ta’kidlash kerakki, xobbi kasb yoki ijodiy daromaddan tashqari ijodiy qiziqish bo‘lishi kerak. Sekinlashtirish uchun sevimli mashg‘ulot sifatida yasash, rasm chizish, to‘qish va umuman, sizga zavq bag‘ishlaydigan va tashqi dunyodan abstraktlashishga imkon beradigan hamma narsa juda mos keladi.

Фото: Pexels

Tana bilan aloqa

Tadqiqotchi va psixiatr Van der Koll Bessel o‘z kitobini “Tana hamma narsani eslab qoladi” deb ataydi, unda tanamiz biz bilan sodir bo‘layotgan hodisalarga qanday munosabatda bo‘lishi va biz boshdan kechirayotgan barcha narsalarni qanday eslab qolishi batafsil tasvirlangan. Bunday tadqiqotlar bilan bahslashish qiyin: tana haqiqatan ham hamma narsani eslab qoladi, uning ehtiyojlarini e’tiborsiz qoldirish esa stressga yoki hatto psixosomatik kasalliklarga olib kelishi mumkin. Vazifalar va kechikishlarning shiddatli ritmida butun kuchingizni yo‘qotmaslik uchun vaqtni sport yuklamasiga sarflash kerak.

Sekinlashtirish uchun yoga yoki pilates kabi sport turlari tavsiya etiladi, ular yuklamalarning statikligi tufayli tanangizning nafaqat zaif tomonlarini, balki kuchli tomonlarini ham yaxshi his qilishga imkon beradi. Yogada meditatsiya mashqlari ham ajoyib tarzda taqdim etilgan bo‘lib, ular sizga o‘z fikrlaringizga diqqatni jamlashga va ichki ovozingizni eshitishga yordam berishi mumkin.